Kościoły wareckie i rynek

Kościół pofranciszkański p.w. Matki Bożej Szkaplerznej.

Kościół Matki Bożej Szkaplerznej (pofranciszkański) — tzw. mały kościół. W latach 20. XVII w. wdowa Katarzyna z Boglewic, sprowadziła do Warki franciszkanów. Dostali plac, dom, zapis w kwocie 8 000 zł, a także kościółek św. Leonarda. W latach 1632-34 wznieśli własną – drewnianą – świątynię wraz z zabudowaniami klasztornymi. Murowany kościół zaczęli budować w 1652 r. W realizacji przedsięwzięcia przeszkodził „potop” szwedzki. Konwent uniknął pożaru, ale w 1656 r. Szwedzi, rabując miasto, zamordowali kilku zakonników. W 1692 r. – staraniem gwardiana Franciszka Słomki — postawiono część murowanego klasztoru. Budowę zespołu klasztornego ukończono w połowie XVIII stulecia. Staraniem ks. Paulina Sękowskiego, z fundacji kasztelana ciechanowskiego Władysława Grzegorzewskiego, wystawiono barokową fasadę z dwoma wieżami. Do ołtarza głównego sprowadzono obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem, najprawdopodobniej pochodzący z przełomu XVI/XVII w., malowany na desce.

W roku 1859 z ruin kościoła podominikańskiego przeniesiono do podziemi kościoła franciszkańskiego szczątki książąt mazowieckich.

Dzisiejszy kościół zachował się w stylu barokowym, jednonawowy z nieco węższym prezbiterium oraz z dwiema wieżami od wejścia głównego.

Od zachodu przylegają do niego zabudowania dawnego klasztoru franciszkanów. W latach dwudziestych XVIII stulecia w konwencie pracował o. Rafał Chyliński – ceniony spowiednik, kaznodzieja, opiekun cierpiących, ubogich i opuszczonych. Franciszkanie przebywali w Warce do lat 60. XIX w., ostateczna kasata klasztoru nastąpiła po powstaniu styczniowym. Kościół ucierpiał podczas obydwu wojen światowych, szczególnie w 1944 r. Odrestaurowano go w 1950 r. Parafia p.w. Matki Bożej Szkaplerznej erygowana została 24 maja 1993 r. dekretem Prymasa Polski kardynała Józefa Glempa.

Kościół farny pw. Św. Mikołaja Biskupa

Kościół św. Mikołaja Biskupa – fara, czyli tzw. duży kościół. Niegdyś posiadała wezwanie św. Jana Chrzciciela, ponieważ miejsce to obrali sobie pierwsi misjonarze przybyli do Warki, aby ewangelizować pogan. Parafię św. Mikołaja Biskupa erygowano w XII – XIII w. Drewniany kościół, w obecnym miejscu, wzniesiono w XIV w. i konsekrowano w 1501 r. Na początku XVII w. staraniem ks. Pawła Stefana Goszczyna, restaurowano go, budując mniejszy chór z palonej cegły. Kościół spłonął w roku 1616. W latach 1623-35 odbudowany jako jednonawowy z trójbocznie zamkniętym prezbiterium i dwoma symetrycznymi kaplicami. Wewnątrz znajdowało się kilka ołtarzy, jeden z nich w 1536 r. ufundowali Bonieccy z Bończy. Świątynia znacznie ucierpiała podczas „potopu” szwedzkiego. W późniejszych latach zaprojektowano przebudowę na kościół trójnawowy. Dzieło zrealizowano tylko częściowo. Wyremontowany i przebudowany w 1836 r. W następnych latach popadał w ruinę, jego funkcje częściowo przejął kościół pofranciszkański. Gruntowną renowację przeprowadzono w pierwszej dekadzie XX w. Z roku 1610 pochodzą późnorenesansowe ołtarze; główny z obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem i boczny pw. św. Barbary. Przy kościele działały liczne bractwa religijne, m. in. Bractwo Bożego Ciała założone zapewne w I poł XVI w. przez ks. Jana Bonieckiego – ówczesnego proboszcza, za zgodą papieża Pawła III. W XVII w. jeden z dzwonów do wareckiej fary odlano w warsztacie ludwisarskim Daniela Tyma, tego samego, który pracował przy kolumnie Zygmunta III Wazy w Warszawie.

Legenda głosi, że w podziemiach kościoła św. Mikołaja Biskupa pochowano Stanisława Ciołka – wielkiego siłacza, znanego w całej Polsce z nadludzkich wyczynów. Przeniósł wielkie kloce drzewa. Wciągnął dzwon na wieżę kościelną w Krakowie.

Rynek miejski – Plac Stefana Czarnieckiego

Niewielki rynek od zawsze był sercem miasta, ale nie znajdował się w obecnym miejscu od początku. Warka położona była kiedyś tam, gdzie obecnie znajduje się wieś Stara Warka. Później rynek z ratuszem znajdował się w miejscu „starego” cmentarza, w pobliżu nie istniejącego już kościoła Św. Anny. Nie widomo kiedy dokładnie przeniesiono go na obecne miejsce. W 1956 r., w związku z 300. rocznicą Bitwy pod Warką 1656 r. rynkowi nadano nazwę Plac Stefana Czarnieckiego. W 2013 r. stanął tu konny pomnik słynnego Hetmana.

Symbolem rynku, a zarazem miasta jest ratusz. Wiadomo, że w 1742 r. był drewniany i stał na środku rynku. Uległ zniszczeniu około połowy XVIII w. Obecny, klasycystyczny, usytuowany w południowej pierzei rynku, zbudowano w pierwszej ćwierci XIX w. W 1845 r. pisano o nim: z muru pokryty dachówką, średniej wielkości, w którym Magistrat posiedzenia swoje odbywa. W międzywojniu na parterze mieściły się biura Zarządu Miejskiego, na piętrze zaś mieszkanie burmistrza. Poważnie został zniszczony w czasie II wojny światowej. Kompleksową modernizację przeszedł w latach 2007-2008 w ramach realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Warka. Na tyłach budynku, na stromej skarpie, dobudowano wtedy nową część magistratu i schody prowadzące nad Pilicę.

Obok ratusza znajduje się nowoczesny budynek Ochotniczej Straży Pożarnej, zakończony wieżą zegarową, z której w południe rozbrzmiewa hymn Warki.

Warecki rynek zawsze przyciągał handlarzy, czy to podczas targów, czy jarmarków. Dziś możesz tu skosztować wareckiego piwa albo pysznej szarlotki z wareckich jabłek.